پرداخت موبایلی؛ انقلابی قریبالوقوع در نظام پرداختی ایران
شاید فکر کنید ما اکنون از آسان ترین و امن ترین روش پرداخت یعنی پرداخت از طریق POS بهره می بریم و دیگر روشی راحت تر وجود ندارد. ولی در حقیقت هنوز با برترین روش پرداخت در دنیا فاصله داریم. روشی که به کیف پول موبایلی با پرداخت موبایلی معروف بوده و اکنون با موافقت بانک مرکزی و برطرف شدن بحث های امنیتی، از همیشه به ما نزدیک تر است.
حذف دردسرهای استفاده از کارت های بانکی در یک بستر امن و جایگزینی موبایل با بسیاری از ابزارهای مورد استفاده امروزی، پرداخت موبایلی را به یکی از ضرورت ها تبدیل کرده است؛ به نظر می رسد این امر نیز در حال تحقق است تا شعار دولت همراه بیش از پیش عملی شود. برای این که بدانید این فناوری دقیقا چگونه عمل می کند، هزینه های آن چگونه است و اکنون با توجه به سیاست های بانک مرکزی و دولت در چه وضعیتی به سر می برد، نگاهی به همه اطلاعات و حاشیه های این روش پرداخت انداخته ایم.
پرداخت موبایلی چیست؟
پرداخت موبایلی در حقیقت اصطلاحی است که برای کیف پول موبایلی و تراکنش برون خط موبایلی استفاده می شود. فکر نکنید با این اصطلاحات با قضیه پیچیده ای رو به رو هستید. کل داستان این است که پرداخت پول از طریق گوشی شما انجام می شود. ولی این مسئله را با پرداخت الکترونیک اشتباه نگیرید. در پرداخت الکترونیک شما با شماره گیری ستاره فلان مربع یا از طریق اینترنت، پولی را پرداخت می کنید.
ولی در پرداخت موبایلی نیازی به این کارها نیست. در این روش شما می توانید با نصب نرم افزارهای خاص گوشی خود را تبدیل به یک کیف پول موبایلی کنید. از این طریق فقط کافی است مثل کارت مترو گوشی را به یک جایگاه خاص نزدیک کنید تا پرداخت انجام شود.
کیف پول موبایلی چیست؟
نرم افزارهای خاصی وجود دارند که می توانید از طریق آنها اطلاعات کارت اعتباری خود را در گوشی ذخیره کنید. این اطلاعات می تواند مشخصات یک کارت یا چند کارت اعتباری باشد. از این طریق دیگر شما نیازی به کارت اعتباری فیزیکی ندارید. اطلاعات کارت همیشه به همراه شما و در گوشی ذخیره است. به همین خاطر به گوشی لقب کیف پول موبایلی اطلاق می شود.
فناوری کیف پول موبایلی چیست؟
شاید فکر کنید این تراکنش ها از طریق بلوتوث و یا شبکه وای فای انجام می شود. ولی در حقیقت پای یک فناوری دیگر در میان است. فناوری قدیمی به اسم NFC که سال ها در زندگی روزمره ما وجود داشته و اکنون توانسته خودی نشان دهد. عنوان NFC مخفف «ارتباطات با فاصله نزدیک» است. همان طور که از اسمش پیداست این ارتباط وقتی برقرار می شود که دو وسیله (در اینجا موبایل و دستگاه پرداخت) خیلی به هم نزدیک شوند. این فناوری در حقیقت بر پایه امواج رادیویی ساخته شده است و اطلاعات را از این طریق منتقل می کند.
چند نوع پرداخت موبایلی داریم؟

گفتیم اطلاعات موبایلی در گوشی شما ذخیره می شوند، به همین خاطر ممکن است فکر کنید کسی به این اطلاعات دسترسی پیدا می کند و کار شما تمام است. در حقیقت روند ثبت اطلاعات کمی پیچیده تر از آن چیزی است که فکر می کنید. هر نرم افزاری که نصب کنید روش خاص خود برای ثبت این اطلاعات را دارد. مثلا یکی از معروف ترین این نرم افزارها یعنی «پرداخت اپل» را در نظر بگیرید.
شما یک عکس از کارت اعتباری خود می گیرید. نرم افزار این عکس را به بانک مربوطه می فرستد. بانک مربوطه اطلاعات کارت شما را با کدنویسی های خاصی تغییر داده و به صورت یک کد رمزگذاری شده به اپلیکیشن «پرداخت اپل» بر می گرداند. از آن به بعد این نرم افزار آن کدگذاری ها را به عنوان اطلاعات کارت شما شناخته و پرداخت را انجام می دهد. در حقیقت چیزی برای سرقت از گوشی شما دیگر وجود ندارد.
چگونه می توانیم در فروشگاه خود این امکان را فعال کنیم؟
شما می توانید به راحتی و با خرید یک دستگاه پوز که از کارت های غیرتماسی و یا همان کیف پول موبایلی پشتیبانی می کند از مشتریان پول دریافت کنید. این دستگاه ها اکنون در ایران نیز موجود هستند و می توانند علاوه بر پشتیبانی از این نوع پرداخت، از روش های قبلی پرداخت مثل کارت کشیدن نیز پشتیبانی کنند. قیمت این دستگاه ها چیزی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان است و نحوه نصب و راه اندازی آنها نیز بسیار راحت است.
چرا باید از این نوع پرداخت موبایلی استفاده کنیم؟

به تازگی نیز موافقت بانک مرکزی به سرعت گرفتن این مسئله کمک کرده و آغاز تحولی در زمینه پرداخت محسوب می شود. دولت همراه اخیرا همزمان با فاز اول دولت الکترونیک راه اندازی شده است و تلفن همراه را به یک دفتر خدمات الکترونیکی تبدیل می کند. بدین ترتیب افزوده شدن خدمات پرداخت به موبایل می تواند مکمل دولت همراه باشد و با توجه به این که امروزه گوشی موبایل از مهم ترین ابزارهای مورد استفاده روزمره است، به آسان تر شدن هرچه بیشتر فرآیندها کمک کند. با وجود این موارد احتمال دارد ما از سال آینده شاهد پرداخت موبایلی در بانک ها و فروشگاه ها باشیم.
آمارها در مورد پرداخت موبایلی ایرانی ها چه می گویند؟
آمار استفاده از خدمات تراکنش موبایلی در بین تهرانی ها، با بیشترین اختلاف، مربوط به خرید و شارژ بسته اینترنت است. رده های دوم و سوم را خرید شارژ سیمکارت و انتقال وجه به خود اختصاص داده اند. جالب اینکه تنها نیمی از مردم پرداخت قبوض را از طریق موبایل انجام می دهند! ولی ایرانی ها از چه طریقی به سراغ ابزارهای پرداخت موبایلی رفته اند؟ بررسی ها نشان می دهند آشنایی با خدمات از طریق دوستان و آشنایان با ۶۰ درصد بیشترین آمار را به خود اختصاص داده است.
این بدان معناست که روش تبلیغاتی دهان به دهان، تاثیرگذارترین ابزار در این حوزه است و تبلیغات اینترنتی با ۵۵ و آگهی بازرگانی تلویزیونی با ۵۰ درصد با اختلاف بسیار کم در رده بعدی قرار دارند. جالب این که تبلیغات در شبکه های اجتماعی و حضور در برنامه های پرطرفدار تلویزیونی، تاثیرگذاری مشابهی داشته اند و بیلبورد و تبلیغات چاپی از کم اثرترین رسانه های تبلیغاتی محسوب می شوند.