اپتیکال در برابر لیزر؛ کدام نوع موس را انتخاب کنیم؟
فرقی نمی‌کند که برای کار به سراغ موس (موشواره) می‌روید یا بازی کردن. دست‌های ما به‌صورت روزانه با این وسیله سروکار دارند. اگر سری به فروشگاه‌های وسایل الکترونیکی بزنید، با طیف وسیعی از انواع موس‌های کامپیوتری مواجه می‌شود که هرکدام طراحی خاص خود را دارند؛ اما به‌صورت کلی، دو نوع موس در بازار وجود دارد: اپتیکال و لیزری. کدام‌یک از این دو بهتر است؟ در ادامه خواهیم فهمید.
تمامی موس‌ها اپتیکال هستند
موس‌های مدرن درواقع دوربین‌های عکاسی هستند، اما به‌جای عکاسی از چهره شما، از سطح زیرین خود عکس می‌گیرند. این تصاویر قطعا برای پست کردن در فیسبوک نیست، بلکه به داده‌هایی برای ردیابی مکان فعلی روی سطح تبدیل می‌شوند؛ بنابراین، شما یک دوربین با رزلویشن پایین در کف دست خود دارید.
تمامی موس‌ها شامل یک دوربین کوچک با رزلویشن پایین (سنسور CMOS) دو عدد لنز و منبع روشنایی هستند. موس‌ها ازلحاظ فنی، اپتیکال‌اند، زیرا می‌توانند عکس بگیرند که این خود یک داده اپتیکال محسوب می‌شود؛ اما بااین‌حال، مدل‌هایی که با عنوان موس‌های اپتیکال در بازار شناخته‌شده هستند، یک نور مادون‌قرمز یا چراغ LED قرمزرنگ را به همراه خود دارند که نور را روی سطح منعکس می‌کند. این LED، معمولا پشت لنز زوایه‌ای قرار می‌گیرد که نور را به یک پرتو متمرکز می‌کند. این پرتو از طریق لنزهای imaging، به سطح منتقل می‌شود.
سنسور CMOS می‌تواند نور را جمع‌آوری کرده و آن را به یک جریان الکتریکی تبدیل کند. این داده‌های آنالوگ سپس به ۰ و ۱ تبدیل می‌شوند که نتیجه آن ضبط ۱۰.۰۰۰ تصویر دیجیتال در هر ثانیه است. این تصاویر برای تعیین محل دقیق موس مورد مقایسه قرار می‌گیرند و درنهایت، داده نهایی در هر یک تا هشت میلی‌ثانیه به کامپیوتر مادر فرستاده می‌شود.
در موس‌های LED قدیمی، می‌توانید نور LED را ببینید که به‌صورت مستقیم روی سطح تابانده می‌شود؛ اما اکنون، این LED ها به حاشیه رانده شده‌اند و معمولا نیز به‌صورت نامرئی (مادون‌قرمز) هستند. این وضعیت به موس کمک می‌کند که روی اکثر سطح بتواند حرکات خود را رهگیری کند.
اپتیکال در برابر لیزر؛ کدام نوع موس را انتخاب کنیم؟
موس‌های لیزری به چشم آسیبی نمی‌رسانند
کمپانی لوجیتک در سال ۲۰۰۴ اولین موس لیزری را به بازار عرضه کرد که دیود لیزر سطح دیافراگم عمودی (VCSEL) نامیده می‌شود و فناوری آن در اشاره‌گرهای لیزری، درایورهای اپتیکال، بارکدخوان‌ها و… مورد استفاده قرار می‌گرفت.
این لیزر مادون‌قرمز به‌سادگی جایگزین LED های مادون‌قرمز یا قرمزرنگ در مدل‌های اپتیکال شد؛ اما نگران نباشید. نور ساطع شده از لیزرهای این موس، به چشمان شما آسیبی نمی‌رساند و این به این خاطر است که چشم انسان قادر به دیدن نور مادون‌قرمز ساطع شده نیست. این یک مزیت عمده است، زیرا به موس لیزری اجازه می‌دهد تا از یک پرتو با شدت بالاتر استفاده کند که امکان تصویربرداری بهتر را فراهم می‌کند و درنهایت حساسیت موس را افزایش می‌دهد.
در برهه‌هایی از زمان، برخی‌ها بر این عقیده بودند که موس‌های لیزری از انواع اپتیکال برتر هستند. با گذشت زمان، موس‌های لیزری بهبود یافته‌اند و اکنون می‌توانند در موقعیت‌های مختلف با درجه بالایی از دقت کار کنند. برتری موس‌های لیزری نسبت به اپتیکال را باید در حساسیت بالاتر این موس‌ها نسبت به انواع LED جستجو کرد. البته اگر شما یک گیمر هست، این ویژگی چندان برایتان اهمیتی نخواهد داشت.
مسابقه آغاز می‌شود!
اگر تنها تفاوت بین موس‌های اپتیکال و لیزری را روشنایی بدانیم، تفاوت بزرگ بین آن‌ها کدام است؟ برای شروع باید بدانید که هر دو مدل از بی‌نظمی سطحی برای رهگیری کردن موقعیت مکانی محیطی استفاده می‌کنند؛ اما مدل لیزری می‌تواند بدون ایجاد خرابی روی سطح، در سطح عمیق‌تری از سطح نفوذ کند که درنهایت اطلاعات بیشتری را برای سنسور CMOS و پردازنده داخلی موس به دست می‌دهد و این اطلاعات درنهایت به کامپیوتر مادر فرستاده می‌شوند.
به‌عنوان‌مثال، اگرچه یک شیشه ممکن است تمیز به نظر برسد، اما هنوز هم بی‌نظمی‌های کوچکی روی آن وجود دارد که می‌توانند توسط لیزر ردیابی شوند. در چنین حالتی، موس می‌تواند روی شیشه حرکت کند، اما حرکت آن به‌خوبی و بدون نقص انجام نخواهد پذیرفت. درعین‌حال، اگر یک موس اپتیکال را روی چنین سطحی قرار دهیم، این موس به‌هیچ‌عنوان قادر به رهگیری کردن هیچ حرکتی نخواهد بود. سطح شیشه‌ای را روی یک دسکتاپ سیاه قرار دهید. موس هنوز هم نمی‌تواند حرکات را رهگیری کند. شیشه را بردارید. موس اپتیکال به‌خوبی کار می‌کند!
البته به‌ندرت پیش می‌آید که بخواهید از یک موس روی سطح شیشه‌ای استفاده کنید، اما این آزمایش ساده نشان می‌دهد که این دو فرآیند نورپردازی چگونه در عملکرد با یکدیگر متفاوت هستند. یک LED می‌تواند ناهنجاری‌های روی لایه بالایی سطح را رهگیری کند؛ درحالی‌که یک موس لیزری می‌تواند عمیق‌تر رفته و جزئیات مکانی بیشتری را استخراج کند. به‌صورت کلی، موس‌های اپتیکال روی سطوح غیر شیشه‌ای و پدهای موس عملکرد خوبی دارند، درحالی‌که یک موس لیزری می‌تواند در هر شرایطی و روی هر سطحی، به کار بپردازد.
دقت در برابر حساسیت
یکی از مشکلات موس‌های لیزری این است که آن‌ها می‌توانند بیش‌ازحد دقیق باشند و اطلاعات اضافی و غیرضروری را از روی سطح جمع‌آوری کنند. این می‌تواند در حرکت با سرعت‌های پایین مشکل‌ساز شده و شتاب نشانگر را بیش‌ازحد بالا ببرد که به آن jitter نیز می‌گویند. درنتیجه، نشانگر موس در زمان دقیق، نمی‌تواند در محل خواسته شده حاضر شود. هرچند که در سالیان اخیر این مشکلات تا حدودی بهبود یافته‌اند، اما اگر از نرم‌افزار‌هایی مانند Adobe Illustrator یا هر نرم‌افزار دیگری برای طراحی جزئیات استفاده می‌کنید، موس‌های لیزری برای شما مناسب نخواهند بود.
Jittering هیچ ارتباطی با تعداد نقاط موجود در هر اینچ که موس می‌تواند در هر ثانیه رهگیری کند ندارد. در عوض، jittering به تمام چیزهایی که توسط لیزر اسکن می‌شوند، توسط سنسور جمع‌آوری می‌شوند و برای نقشه‌برداری نشانگر به کامپیوتر مادر منتقل می‌شوند، وابسته است. برای از بین بردن jittering یا شتاب بیش‌ازاندازه موس، باید از پدهایی استفاده کنید که سطحی شفاف ندارند و مانع از این می‌شوند که لیزر اطلاعات اضافی را از سطح استخراج کند.
گزینه دیگری که پیش رو دارید این است که حساسیت را کنار بگذارید. رزلویشن سنسور CMOS در یک موس با دوربین تفاوت دارد؛ زیرا این براساس جابجایی است. سنسور شامل تعداد مشخصی از پیکسل‌های فیزیکی است که در یک شبکه مربعی قرار گرفته‌اند. این رزلویشن از تعدادی تصاویر واحد که توسط هر پیکسل در طول حرکت یک جسم فیزیکی در یک سطح گرفته شده است، حاصل می‌شود.
ازآنجاکه پیکسل‌های فیزیکی قابل‌تغییر نیستند، سنسور می‌تواند از پردازش تصویر برای تقسیم هر پیکسل به قطعات کوچک‌تر استفاده کند. تمامی موس‌ها دارای یک رزلویشن فیزیکی هستند و افزایش حساسیت از یک الگوریتم قرار گرفته درون سنسور ناشی می‌شود که می‌تواند حرکات نشانگر را با وجود ثابت بودن موس فیزیکی، روی صفحه افزایش دهد؛ بنابراین، هرچقدر که به رزلویشن پایه نزدیک‌تر شوید، موس لیزری نیز اطلاعات غیرضروری کمتری را جمع‌آوری می‌کند. به زبان ساده‌تر، حساسیت پایین، دقت بالاتر را به دنبال دارد.
کدام نوع موس را انتخاب کنیم؟
انتخاب نوع موس بین انواع اپتیکال و لیزری به کاربرد و محیط اطراف بستگی دارد. اگر می‌خواهید به سراغ برند لوجیتک بروید، باید بدانید که این برند موس‌های گیمینگ خود را اغلب به‌صورت لیزری تولید می‌کند و این به این دلیل است که مشتریان این نوع موس‌ها پشت میز خود نشسته‌اند و از بهترین انواع پایه‌های موس برای ردیابی و اصطکاک نیز استفاده می‌کنند. گیمرهای PC هیچ خطایی را در عملکرد موس نمی‌پذیرند و این همان چیزی است که در موس‌های لیزری لوجیتک می‌توان یافت.
البته شرکت لوجیتک موس‌های لیزری غیر گیمنیگ را نیز ارائه می‌دهد. رقیب اصلی لوجیتک، یعنی ریزر، در حال حاضر پنج مدل موس لیزری مخصوص گیمینگ را در فروشگاه آنلاین خود به فروش می‌رساند. ریزر فناوری لیزر را به دلیل حساسیت بالا در زمان انجام حرکات سریع در بازی‌ها ترجیح می‌دهد. البته فناوری لیزر یا اپتیکال به‌تنهایی برای پیشنهاد کردن یک موس گیمینگ کافی نیست.
در زمان‌هایی که در اتاق هتل، اتاق نشیمن یا روی نیمکت و یا جلسات حضور دارید، موس‌ها لیزری می‌تواند گزینه‌ای ایده‌آل برای شما باشد. با توجه به سطح قرار گرفته در زیر این موس، عملکرد آن ممکن است پراکنده باشد، اما فراموش نکنید که موس‌های لیزری می‌توانند روی انواع سطوح کار کنند. موس‌های لیزری را حتی می‌توانید روی پا قرار دهید و از پای خود به عنوان سطح ردیابی استفاده کنید. درصورتی‌که موس‌های مبتنی بر LED امکان کار در چنین سطوح و فضاهایی را ندارند. البته فراموش نکنید که موس‌های لیزری نسبت به انواع مبتنی بر LED، گران‌تر هستند.
